Nasza Firma zajmuje się projektowaniem i montażem automatycznych systemów nawadniania terenów zielonych już siódmy rok. Jesteśmy także sprzedawcą systemów nawadniających firmy IRRITROL.
Nasza oferta obejmuje nawadnianie:
obiektów sportowych ( boisk, pól golfowych )
terenów zielonych ( parków, skwerów )
ogrodów
Do nawodnienia w zależności od potrzeb stosujemy różne rozwiązania :
trawnik ( zraszacze statyczne, rotacyjne, impaktowe )
skwery ( mikrozraszacze, zamgławiacze, linie kroplujące z kompensacją ciśniania )
sterowanie ( elektrozawory, sterowniki, czujniki deszczu, stacje pogodowe )
akcesoria ( filtry, skrzynki, śrubunki )
serwis całoroczny w zakresie uruchamiania i zabezpieczania systemu na okres zimowy.
Oferta nasza obejmuje również odwodnienia:
drenaże pionowe (fundamenty, zbocza)
drenaże poziome (trawniki, dachy zielone)
Proszę aby zapoznali się Państwo z naszą wyjątkową ofertą:
2 lata pisemnej gwarancji na wykonaną usługę udzieloną przez legalnie działającą firmę. Wykorzystując doświadczenie w branży jako nieliczna firma oferujemy tak długi okres gwarancji;
Darmowy przyjazd inżyniera w celu sprawdzenia wydajności śródła wody i mozliwości zastosowania nawodnienia. Doradzenia w wyborze rodzaju zastosowanych zraszaczy czy lini kroplującej. ?Ustalenia wymagań dotyczących sterownika i jego lokalizacji.
Co to są systemy nawadniające?
Ogród ma służyć nam jako miejsce wyciszenia, relaksu i odpoczynku. Przy jego projektowaniu wiemy że ma łączyć w swoim wystroju funkcjonalność i jednocześnie zachwycać wyglądem. Ogród ma określone funkcje: reprezentacyjną, rekreacyjną i wypoczynkową. Aby ogród wzbudzał podziw swoim wyglądem, muszą być dobrane odpowiednie rośliny, a żeby były w stanie tam przetrwać, powinny posiadać system nawadniający. Warto zainwestować w taki zraszacz, ponieważ oszczędzamy wtedy do 50% mniej wody niż przy ręcznym podlewaniu i jest to mniej pracochłonne.
Największy niedobór wody jest w okresach letnich. Już nie chodzi tylko o te upały które sprawiają ze kwiaty usychają i brak deszczu, czasami bywa tak, że gleba jest tak wysuszona, że utrudnia przenikanie wody do korzeni roślin.
Systemy nawadniający jest to rozprowadzona pod powierzchnią gruntu sieć rur, uzbrojona w elementy zraszające oraz elektrozawory. Całości dopełnia sterownik, który steruje pracą systemu nawadniającego bez ingerencji człowieka, uwzględniając poziom opadu przy pomocy czujnika opadu, co skutkuje w przypadku deszczu wyłączeniem systemu. Dobór instalacji zależy od nawadnianej ziemi. Typy lekkie mają lepszą przepuszczalność niż gleby ciężkie. Należy też wziąć pod uwagę prędkość wiązania wody w ziemi oraz głębokość na jaką będziemy nawadniać. Jeżeli zraszacze będą odpowiednio dobrane, nie będziemy musieli się już martwić o rośliny w naszym ogrodzie.
Podstawowe typy zraszaczy to:
• Mikrozraszacze- stosuje się je do nawadniania rabat i grup krzewów, są bardzo małe, składają się z głowicy rozpryskującej i szpilki, którą wbija się w ziemię. Z linią nawadniającą łączą się przy pomocy małych wężyków, rozpylają wodę na maleńkie krople, tworząc mgłę. Łatwo się montują , zużywają mało wody i mogą pracować na niskich ciśnieniach, mają jednak mały zasięg i łatwo je uszkodzić.
• Zraszacze stałe- służą do podlewania większych powierzchni i trawników. Umieszcza się je w podłożu. Dzięki odpowiednim dyszom mogą podlewać kręgi o promieniu nawet do 10m. Posiadają też filtr zapobiegający zatykaniu dysz. Takie zraszacze dzieli się na wynurzalne i niewynurzalne. Wynurzalne to takie, schowane pod powierzchnią gleby, wysuwają się ku górze pod wpływem ciśnienia wody, a w stanie spoczynku są schowane i niewidoczne pomiędzy trawą. Wyróżniamy zraszacze wynurzalne wysokie, stosowane w kępach krzewów i przy rabatach, gdzie dysza unosi się 30 cm nad ziemią, oraz niskie, które stosuje się do podlewania trawników, wysuwające się jedynie 10 cm nad ziemię. Niewynurzalne zraszacze to takie, które montuje się na sztywnej rurce i przykrywa wyższymi roślinami, np. krzewami. Ze względu na to, że są dość wytrzymałe i w miarę tanie, stosuje się je w przydomowych ogrodach, o ile zraszacz wystający nieco nad powierzchnię ziemi zbytnio nie przeszkadza.
• Zraszacze ruchome- mają duży zakres działania (można ustawić od 0 do 360 stopni), więc podlewane są nimi najczęściej trawniki. Mają dwa rodzaje mechanizmów wymuszających obrót wokół własnej osi: młoteczkowy i turbinowy. W zraszaczach obrotowych z mechanizmem młoteczkowym lub turbinowym, struga wody zatacza koło lub jego dowolny wycinek, równomiernie zraszając obszar daleki i bliski.
• Urządzenia kroplujące- składają się z szeregu kroplowników wtopionych w wąż polietylenowy. Układa się je głównie wzdłuż żywopłotu lub rabat bylinowych czy różanych. Można je lekko zasypać ziemią lub korą.
• Minilinie kroplujące- różnią się od wyżej wymienionych urządzeń kroplujących tylko tym, iż można samodzielnie określić miejsce w których będzie wypływała woda.
Posiadając wybrany system nawadniania, trzeba jakoś do niego doprowadzić wodę. Można to zrobić na trzy sposoby:
• Poprzez pompy, które są napędzane silnikami elektrycznymi, lub spalinowymi, zależy jaka jest dostępność źródeł energii
• za pomocą wodociągów – zaopatruję on w wodę większą liczbę mieszkańców i nie ma wpływu na jego wydajność i ciśnienie
• przez urządzenia hydroforowe, które czerpią wodę np. ze studni
System automatycznego nawadniania można założyć w każdym ogrodzie. Prawidłowo wykonany i zaprogramowany system automatycznego nawadniania działa niezawodnie, podlewa cały obszar z zadaną intensywnością i nie wymaga zachodu. Projektując system nawadniania, należy najpierw wziąć pod uwagę ile wody w danym czasie i przy zapewnionym stabilnym ciśnieniu mamy do dyspozycji. Trzeba określić teren zasięgu zraszania i naszkicować poszczególne elementy ogrodu. Przy rozmieszczaniu urządzeń nawadniających trzeba wziąć pod uwagę rośliny o różnych wymaganiach wodnych, do każdej sekcji ogrodu należy dobrać odpowiedni system, zraszacz, mikrozraszacz lub linie kroplujące, ponieważ różnią się one polem działania i wydajnością wody. Na końcu układamy przewody. Wykopanie wąskich rowów w trawniku w celu ułożenia rur doprowadzających wodę do zraszaczy nie oznacza jego zniszczenia. Na zimę spuszczamy wodę z instalacji więc głębokość jej ułożenia jest sprawą drugoplanową, jednak przy zakładaniu nowej instalacji proponuję głębokość 30 cm. Niektóre elementy instalacji można wysypać żwirem.
Sieć nawadniającą trzeba przygotować także na przygruntowe przymrozki. W okresie zimy należy opróżnić sieć nawadniającą. Można to zrobić urządzeniem którym po prostu przedmuchujemy rury sprężonym powietrzem. Innym sposobem jest normalne spuszczenie wody. Mrozoodporne zraszacze i dysze są dostępne na rynku, jednak na razie rzadko się je stosuje. Projektowanie ogrodu nie obędzie się bez umieszczenia w nim systemu nawadniającego. Zalety automatycznego nawadniania są już powszechnie znane, nie dość, że pielęgnacja ogrodu zabiera znacznie mniej czasu, to trawnik jest zawsze zielony i kwiaty na tarasie nie więdną nawet w upał, a i my jesteśmy zadowoleni.
Jak zaprojektować i zamontować system?
UWAGA!
Poradnik został przygotowany dla osób które posiadają bardzo prosty teren ogrodu. Jeżeli Twój teren nie jest bardzo prosty, to zalecamy abyś skorzystał z usług certyfikowanego montera.
Aby zamontować system zraszający należy najpierw wykonać projekt jego rozmieszczenia. Przedstawię tu propozycję wykonania planu dla prostego terenu ogrodu.
Na początku należy narysować na kartce plan działki w skali 1:200 lub 1:100, na każdą kratkę przypada 1 m. Następnie trzeba nakreślić elementy które nie będą podlewane, oraz budynki. Na koniec rozmieszczamy zraszacze, tak aby znajdowały się one na całym terenie ogrodu. 90° zraszacze wymagane są w narożnikach, 180° wzdłuż obrzeży, a 360° w strefach centralnych. Aby odpowiednio umieścić zraszacze potrzebne są:
• wymiary działki
• wymiary budynków
• rozmieszczenie ścieżek i wjazdów oraz innych elementów w ogrodzie, które nie wymagają nawadniania
• rodzaj powierzchni, kształt i granice działki
• lokalizacja budynków
• lokalizacja trawników, ścieżek, kwietników i skalników
• lokalizacja żywopłotów, krzewów, drzew
• pochyłości terenu (gdzie i w jakim kierunku)
Trzeba pamiętać o tym, że nie wszystkie gleby są takie same, oto ich trzy rodzaje:
- Lekkie (piaskowe)- stopień opadu nie powinien przekraczać 15mm/h
- Średnioziarniste- stopień opadu nie powinien przekraczać 10mm/h
- Ciężkie - stopień opadu nie powinien przekraczać 5mm/h
Dla powierzchni wąskich i długich polecam zraszacze statyczne (jeśli krótszy bok trawnika wynosi mniej niż 4 m), gdy trawnik ma bok 6-8m, najlepiej jest umieścić zraszacz turbinowy. Aby dokładnie umieścić na projekcie potrzebne informacje potrzeba cyrkla, kątomierza i linijki. Należy na planie nanieść punkt ujęcia wody, od jego ciśnienia zależy zasięg zraszania.
Następnie, można już dobrać odpowiednią średnicę rur i ustalić ilość sekcji. Zasięgi zraszania powinny pokrywać się ze sobą w 30-50% by zapewnić jednolite nawadnianie. Na końcu ustala się rozmieszczenie zraszaczy w trudno dostępnych miejscach.
Ważne jest aby nie umieszczać zraszaczy statycznych i turbinowych w jednej sekcji, ponieważ posiadają one inne prędkości zraszania i wydatki wody.
Zraszacze statyczne wynurzają się z ziemi wykorzystując ciśnienie wody w instalacji, rozpryskując wodę w postaci małych kropli. Ich zasięg obejmuje obszar od 1 do 4,5 m. Dla zraszaczy statycznych zalecane ciśnienie robocze wynosi od 1,8 do 2 at. Nie należy przekraczać 2,5 at ponieważ wysokie ciśnienie spowoduje powstanie mgiełki, którą wiatr będzie przenosił w niepożądanym kierunku. Odpowiednia wysokość wynurzenia nad ziemia zraszaczy to 4 cale dla trawników, 6 dla kwietników, 12 dla krzewów. Jeżeli umieści się je za głęboko- zarosną trawą, zbyt płytko- mogą zostać uszkodzone podczas koszenia. Przed zakopaniem zraszaczy warto też przeprowadzić próbę i sprawdzić prawidłowość rozmieszczenia sekcji.
Rotory (zraszacze turbinowe) zostały zaprojektowane dla dużych i średnich powierzchni. Ich zasięg obejmuje obszar od 6 do 15 metrów. Można ustawić je tak, by nawadniały wycinek lub cały okrąg, kąt padania wody można zmienić ręcznie, przy pomocy śrubokręta lub dobierając odpowiednią dyszę. Zraszacze turbinowe wymagają ciśnienia od 2,5 do 4,5at by dobrze nawadniać. Rotory należy odpowiednio umieścić w ziemi aby uniknąć uszkodzenia głowicy.
Gdy mamy już to wszystko za sobą, możemy zabrać się do podłączania automatyki do instalacji nawadniającej. Stosuje się tu sterowniki czasowe oraz elektrozawory, które określają czas pracy poszczególnych sekcji. Jeden cykl pracy powinien wynosić 15 min, ma on za zadanie dostarczyć roślinom tyle wody co przeciętny deszcz. Jeżeli sterownik posiada dwa programy, to dobrze jest wykorzystać jeden do codziennego porannego zraszania trawników, a drugi do nawadniania całego terenu co 3-5 dni. W czasie upałów należy skorygować pracę zraszaczy i ustawić dostarczanie roślinom dodatkowej dawki wody. Opady deszczu to też nie problem, wystarczy zainstalować wyłącznik pogodowy MiniClick, który automatycznie wyłączy system nawadniający.
Po zakończeniu sezonu nawadniania zalecane jest przedmuchanie każdej z sekcji sprężonym powietrzem.
Ile kosztują systemy nawadniające?
Cena systemu jest zależna od wielu czynników takich jak:
- wielkość nawadnianego terenu
- wymagań roślinności
- rodzaju gleby - piaski, glina
- kształt terenu - jeżeli tereny trawiaste są duże, prostokątne to system jest tańszy ponieważ można zainstalować mniej zraszaczy o dalszych zasięgach a jeżeli kształt trawników jest wąski, długi to zraszacze muszą mieć małe zasięgi i będzie ich więcej co podnosi koszty.
- rodzaj i wydajność źródła wody - jeżeli mamy niskie ciśnienie i małą wydajność wody to zraszacze mają mniejsze zasięgi, trzeba dzielić na więcej sekcji z powodu braku wody a jeżeli mamy dużą wydajność i ciśnienie dynamiczne to koszt się zmniejsza. Czasami warto jest zainstalować mocniejszą pompę w celu poprawienia możliwości wodnych.
Przedstawiamy przykładowy cennik wykonany na podstawie wykonanych już prac:
do 500 m2 - 11 zł do 18 zł za m2 terenu podlewanej zieleni
do 1 000 m2 - 8 zł do 13 zł za m2 terenu podlewanej zieleni
do 2 000 m2 - 7 zł do 12 zł za m2 terenu podlewanej zieleni
do 3 000 m2 - 6 zł do 10 zł za m2 terenu podlewanej zieleni
Trawniki, boiska, pola golfowe - 5-8 zł za m2 terenu zieleni
Jak określić parametry źródła wody?
Do prawidłowego zaprojektowania i wykonania automatycznego systemu nawadniającego są potrzebne parametry źródła wody.
W sytuacji, gdy mamy własne ujęcie wody należy ocenić parametry pracy pompy. W tym celu można skorzystać z wykresu wydajności i ciśnienia. (Rys. 1) 10 metrów wysokości odpowiada 1 atmosferze a 1 metr sześcienny odpowiada około 16,7 litra na minutę.
Pomiar ciśnienia:
Jak obliczyć wielkość przepływu?
Ciśnienie jest podawane w barach lub atmosferach. Jednostki przelicza się w następujący sposób:
1 atmosfera = 0,981 bara, 1 bar = 1,02 atmosfery, atmosferą techniczną nazywamy jeden kilogram na centymetr kwadratowy.
Te parametry najlepiej zmierzyć za pomocą manometru zamocowanego do źródła wody gdzie chcemy wykonać pomiar. Trzeba pamiętać, że wszystkie inne zawory muszą być zamknięte a woda nie może się wydostawać nigdzie indziej bo w przeciwnym razie pomiar nie będzie dokładny. Do prawidłowego działania systemu nawadniającego ciśnienie powinno mieć co najmniej 2 atmosfery. W sytuacji kiedy mamy ciśnienie przekraczające 5 atmosfer należy zamontować reduktor ciśnienia który obniży potencjał siły.
Aby zmierzyć rzeczywistą wydajność źródła należy wykonać pomiar czasu w jakim będzie napełniał się nasz jakiś wybrany zbiornik. Najlepszym naczyniem jest wiadro, tylko musimy znać jego objętość. Jeżeli budynek jest wyposażony w wodomierz to można go wykorzystać zamiast wiadra.
Przykład:
Mamy wiaderko o pojemności 10 litrów i napełniamy je wodą z naszego badanego źródła w ciągu 12 sekund. (Rys. 2)
Korzystamy z następującego wzoru:
Pojemność wiaderka - A
Czas w jakim napełniono wiaderko - B
Wydajność źródła wody w m3/h - C
(A/B) x 3,6 = C (m3/h)
Obliczamy:
(10/12) x 3,6 = 3 (m3/h)
Nasze przykładowe źródło wody ma wydajność 3 metrów sześciennych co daje po przeliczeniu 50 litrów na minutę.
Jak przeliczać różne jednostki?
Jednostki objętości:
1 ml (mililitr) = 1 cm3
1 l (litr) = 1 dm3 = 0,001 m3 = 1000 cm3
1 hl (hektolitr) = 100 l (litr)
1 m3 = 10 hl = 1000 l (litr) = 1000000 ml
1 galon angielski = 0,00455 m3
1 galon amerykański = 0,003785 m3
Jednostki pola powierzchni:
1 a (ar) = 100 m2
1 ha (hektar) = 100 arów = 10000 m2
1 km2 = 100 ha = 1000000 m2
Jednostki długości:
1" (cal) = 1/36 jarda = 25,4 mm = 2,54 cm
1 ft (stopa) = 12 cali = 30,48 cm
1 yd (jard) = 3 stopy = 91,44 cm
Jednostki przepływu:
1 l/s = 60 l/min = 3,6 m3/h
1 GPM (galon na minutę) = 0,0631 l/s
Jednostki ciśnienia:
1 Pa (pascal, niutonometr kwadratowy) = 1 N/m2 = 10-5 bar = 0,987*10-5 atm
1 bar = 100000 Pa = 0,1 MPa = ciśnienie słupa 10 m wody = 0,987 atm = 1,01972 at = 750,062 mmHg = 14,50377 PSI
1 atm (atmosfera fizyczna) = 101325 N/m2 = 0,1 MPa = 1,0332 at = 14,2 psi
1 at (atmosfera techniczna) = 1 kG/cm2 (kilogram siła na centymetr kwadratowy) = 98066,5 N/m2 = 98 kPa
Przy podawaniu nadciśnienia dodaje się literę n [atn], przy ciśnieniu bezwzględnym dodaje się literę a [ata]
1 kG/cm2 (kilogram siła na centymetr kwadratowy) = 98066,5 N/m2
1 mm H2O (mm słupa wody) == 10-4 at = 9,8 Pa
1 mm Hg (mm słupa rtęci) lub Tr (tor) = 133,322 N/m2 = 1/760 atm = 133 Pa
1 psi (funt na cal kwadratowy) = 0,070307 at = 0,00680460 atm = 0,0689476 bar
1 pieza = 1000 kg/msek2 = 0,0102 at